Жазушы Қанат Тілеуханның «Бокс дамымаған елдердің спорты» деген жазбасын енді байқадым. Бұл, әрине, тарихи жеңісімізді жоққа шығарып, өз елімізді кемсіту деп санаймын. Бүкіл әлем біздің спортшылардың шеберлігіне тәнті болып, тік тұрып шапалақ ұрып, бокс державасы ретінде мойындағанда, өзіміздің елде өзіміздің зиялы қауым өкілі осылай айтқаны біртүрлі екен.
Осы жекпе-жектерді 20 миллион қазақ халқы тағатсыздана күтіп, тақымын қысып, телміре тамашалап, бөркін аспаға атып қуанып жатқанда, Кәрі Құрлықтағы жүздеген қазақ жанкүйер болғанда, Мемлекет басшысы құттықтау жолдағанда, оның барлығын дамымаған елдің әрекеті деу, қате. Дамымаған мемлекет болмайды. Дамытпайтын, яки, осылай кері тартатын адамдар болады.
Қанеке, бұл – эмоция емес. Сіз үшін түсіндіре кетейін. Бокс – олимпиадалық спорт. Халықаралық олимпиадалық комитет ресми мойындаған, сәйкесінше, бүкіл әлем оны дамытуға мүдделі. Жаңадан құрылған World Boxing ұйыма 118 ел мүше болды.
Оның ішінде сіз мысал қылған Дания да, Норвегия да, Германия да, Голландия да бар. Тағы қай ел керек?
Бізді дамымаған, оларды дамыған деп салыстырып тұрған елдеріңіздің түгел кіреді. Олардан қазақ қыз-жігіттері мықты болса, қазақ бокс мектебінің тамыры терең болса, мамандардың біліктілігі жоғары болса, рухымыз асқақ, яки, жігеріміз жанып тұрса, не істеуіміз керек?! Сіз айтқандай, дамымаған елміз деп, еңіреп-жылап, еңсемізді езіп, жеңіліп қайтайық па? Англия төрінде 7 мәрте туымыз көтерілді, әнұранымыз шырқалды. Бүкіл әлем қазақ боксын мойындады. Бірақ, біз өзімізді өзіміз ғана кемсітіп жатырмыз.
Кемсіте беріңіз. Сіздің ойыңызша Рыбакинаны әкелгеннен, теннисіміз керемет болып, дамыған ел болып кеттік пе? Кениялықтарды әкелгеннен, жеңіл атлетикамыз қарыштап, дамыған ел болып кеттік пе? Әлде сол сіз дамыған деп санайтын Еуропадан жүздеген легионер әкелгеннен футболымыз жанданып, дамыған ел болып кеттік пе? Қолда бардың қадірін неге білмейміз? Неге өз балаларымызды кемсітеміз? Неге өз елімізді төмендетеміз?
Қанеке, мен әлемнің біраз елінде болдым. Көкірегімдегі көк туыды көргенде, бәрі «О, Қазақстан! Боксинг!» деп жатады. Головкинді, Әлімханұлын, Елеусіновті сұрайды. Қанаттың бір шығармасын оқып едім не фильмін көріп едім, сол елден келдіңдер ме деген адам болмады. Сондықтан, елдегі кейбір проблемаларға боксшыларды ғана кінәлі қылып көрсетуді қояйық.
Одан бөлек бізде 183 спорт түрі бар. Соларға бөлініп жатқан 775 миллион доллар бар. Ешқайсысы бір жылда әлем кубогынан 8, әлем чемпионатынан 7 алтын әкеліп жатқан жоқ. Сынайтын болсаңыз, тақырып жетеді. Именно бокстан хайп жинап керек емес. Олар өз саласының үздігі. Әркім өз саласымен терең айналысса және өз саласында мықты болса, болашағымыз жарқын.
Сондықтан, елдің қуанышына ортақ болыңыз! Қуана алмасаңыз, үнсіз қалғаныңыз дұрыс!
Спорт журналисі Аслан Каженовтың жазбасы.
Фото: olympic.kz.
